Met ingang van de begroting 2016 worden in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing ingevolge het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeente (BBV), kengetallen opgenomen voor: de netto schuld quote, de netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen, de solvabiliteitsratio, de structurele exploitatieruimte, de grondexploitatie en de belastingcapaciteit.
Als gevolg van de vernieuwing van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten bevat de meerjarenraming vanaf 2017 ook een geprognosticeerde begin- en eindbalans. Door het opnemen van de geprognosticeerde balans bevat de begroting ook voldoende informatie om de ontwikkeling van de kengetallen voor drie jaren volgend op het begrotingsjaar te berekenen. De kengetallen die reeds moesten worden opgenomen geven de raad meer inzicht in de financiële positie. Het opnemen van de ontwikkelingen van de kengetallen voor de jaren na de begroting draagt bij aan die doelstelling.
De tabel hieronder bevat de financiële kengetallen van de gemeente Lingewaard gebaseerd op de jaarstukken 2015 en de begrotingen 2016 t/m 2020.
Financiële kengetallen | Verloop van de kengetallen | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
Werkelijk 2015 | Begroting 2016 | Begroting 2017 | Begroting 2018 | Begroting 2019 | Begroting 2020 | |
1a. Netto schuldquote | 54% | 59% | 45% | 44% | 34% | 23% |
1b. Netto schuldq. gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 44% | 49% | 37% | 35% | 26% | 15% |
2. Solvabiliteitsratio | 27% | 30% | 29% | 29% | 28% | 30% |
3. Grondexploitatie | 8,08% | 3,69% | 10,67% | 9,15% | 8,03% | 6,59% |
4. Structurele exploitatieruimte | 1,44% | -0,02% | 0,47% | 0,65% | 0,43% | 1,19% |
5. Belastingcapaciteit | 108,8% | 111,9% | 112,4% | 111,3% | 111,3% | 111,3% |
De hieronder gebruikte categorieën-indeling voor de financiële kengetallen wordt gehanteerd door de provincie en is gebaseerd op de signaleringswaarden zoals die bij stresstesten voor 100+ gemeenten worden gehanteerd.
Financiële kengetallen | Gelders | kengetal | Categorie A | Categorie B | Categorie C |
|---|---|---|---|---|---|
gemiddelde | Lingewaard | ||||
1.a. Netto schuldquote | 69% | 49% | <90% | 90-130% | >130% |
1.b. Netto schuldquote gecorr. | 55% | 40% | <90% | 90-130% | >130% |
2. Solvabiliteitsratio | 33% | 29% | >50% | 20-50% | <20% |
3. Grondexploitatie | 20% | 10,67% | <20% | 20-35% | >35% |
4. Structurele exploitatieruimte 2017 | 0,90% | 0,47% | Begr én MJB > 0% | Begr of MJB > 0% | Begr én MJB < 0% |
4. Structurele exploitatieruimte MJB | 0,50% | positief | |||
5. Belastingcapaciteit | 100% | 112,4% | <95% | 95-105% | >105% |
Het Gelders gemiddelde is berekend op basis van de door de gemeenten in hun begroting 2016-2019 opgenomen kengetallen.
De provincie geeft geen kwalificatie omdat normering door de gemeente zelf dient te gebeuren. Maar Categorie A is het minst risicovol en C het meest risicovol. Ze zullen onze financiële positie beoordelen aan de hand van de kengetallen (en in relatie tot elkaar). Maar voor preventief toezicht is nog altijd het reëel en structureel sluitend zijn van de MJB het criterium (art. 203 GW).
HIeronder is voor elk kengetal een korte toelichting opgenomen.
1 a. Netto schuldquote
De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft zodoende een indicatie in welke mate de rentelasten en aflossingen op de exploitatie drukken.
Lingewaard zit ruim in categorie A, de minst risicovolle categorie.
1 b. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen
De netto schuldquote wordt zowel inclusief als exclusief de doorgeleende gelden berekend, omdat er onzekerheid kan bestaan of alle leningen terug worden betaald. Op die manier wordt duidelijk wat het aandeel van de verstrekte leningen in de exploitatie is en ook wat dat betekent voor de schuldenlast.
Lingewaard zit ruim in categorie A, de minst risicovolle categorie.
2. De solvabiliteitsratio
De solvabiliteitsratio geeft inzicht in de mate waarin onze gemeente in staat is aan zijn financiële verplichtingen te voldoen. Onder de solvabiliteitsratio wordt verstaan het eigen vermogen als percentage van het totale balanstotaal. Het eigen vermogen van een gemeente bestaat uit alle reserves en het resultaat.
De solvabiliteitsratio zit in de middelste categorie. Dit is een aandachtspunt. Door het eigen vermogen zoveel mogelijk op peil te houden, zal deze ratio niet verder dalen.
3. Grondexploitatie
Dit kengetal geeft weer hoe de waarde van de grond zich verhoudt tot de totale (geraamde) baten. Voor de berekening van dit kengetal wordt de bouwgrond in exploitatie gedeeld door de totale baten uit de programmabegroting en uitgedrukt in een percentage. De boekwaarde van de voorraden grond is van belang, omdat deze waarde moet worden terugverdiend bij de verkoop. De gronden moeten tegen een actuele waarde op de balans zijn opgenomen.
Het kengetal van Lingewaard is exclusief Bergerden. Hoe hoger het percentage, hoe groter het risico dat de waarde van de grond niet kan worden terugverdiend. Of een hoog of laag percentage gunstig is, is afhankelijk van de markt. Bij een gunstige markt zou een hoog percentage meer winstpotentie kunnen hebben.
4. Structurele exploitatieruimte
Dit kengetal is van belang om te kunnen beoordelen welke structurele ruimte een gemeente of provincie heeft om de eigen lasten te dragen of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Voor de beoordeling van het structurele en reële evenwicht van de begroting wordt thans het onderscheid gemaakt tussen structurele en incidentele lasten. De structurele exploitatieruimte wordt bepaald door het saldo van de structurele baten en lasten en het saldo van de structurele onttrekkingen en toevoegingen aan reserves te delen door de totale baten (exclusief de mutatie reserves).
De structurele exploitatieruimte is in de jaren 2017 t/m 2020 positief, waardoor Lingewaard in de minst risicovolle categorie zit.
5. Belastingcapaciteit
De belastingcapaciteit geeft inzicht hoe de belastingdruk in de gemeente zich verhoudt ten opzichte van het landelijke gemiddelde. Bij het kengetal wordt uitgegaan van de woonlasten van meerpersoonshuishoudens. De ruimte die een gemeente heeft om zijn belastingen te verhogen, wordt vaak gerelateerd aan de totale woonlasten. Het Coelo publiceert ieder jaar deze lasten in de Atlas van de lokale lasten. Onder de woonlasten worden verstaan de OZB, de rioolheffing, de afvalstoffenheffing en eventuele heffingskorting voor een woning met gemiddelde waarde in die gemeente.
De belastingcapaciteit zit in de meest risicovolle theorie. Door de relatief hoge onroerende zaakbelasting ontbreekt de ruimte voor het benutten van extra belastingcapaciteit, indien dat nodig zou zijn voor het opvangen van risico's.
Beoordeling van de onderlinge verhouding van de kengetallen
Vier van de zes kengetallen vallen in de minst risicovolle categorie. Solvabiliteit valt in de middelste categorie. De belastingcapaciteit zit in de meest risicovolle categorie, vanwege de hoge onroerende zaakbelasting. Volgens deze kengetallen kunnen financiële risico’s niet meer met een verdere verhoging van de OZB worden opgevangen. We beschikken echter over een uitstekend weerstandsvermogen waarmee die risico’s wel kunnen worden afgedekt. Wij beoordelen dit daarom per saldo niet als risicovol. We vinden het niet wenselijk dat de OZB-lasten verder stijgen, vandaar dat de afgelopen jaren de OZB alleen is verhoogd met de inflatiecorrectie.